نقش توسعه مالی در رابطه بین تغییرات قیمت نفت و حساب‌جاری در ایران: کاربرد الگوی غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم (STR)

یکی از جنبه­های مهم توسعه مالی در کشور­های صادر­کننده نفت، نحوه تخصیص درآمدهای نفتی در طول دوره­هایی از نوسانات قیمت نفت است. از این رو، توسعه مالی در این کشورها نه تنها از طریق مستقیم با تاثیر برپس­انداز و سرمایه­گذاری بر حساب‌جاری تاثیر می­گذارد، بلکه از طریق غیر­مستقیم نیز بر ارتباط بین نوسانات قیمت نفت و حساب‌جاری تاثیرگذار است. با توجه به اهمیت اینموضوع،پژوهش حاضر با به‌کارگیری الگوی غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم (STR) و داده­های سری زمانی طی دوره زمانی 94-1357 به بررسی نقش توسعه مالی در رابطه بین تغییرات قیمت نفت و حساب‌جاری در ایران می پردازد. برای منظور با تکیه بر آزمون­های کشف رفتار غیرخطی، وجود رابطه غیرخطی بین حساب‌جاری و قیمت جهانی نفت تایید شده و متغیر توسعه مالی به عنوان مناسب­ترین متغیر انتقال انتخاب می­شود. مدل غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم با تابع انتقال لاجستیک دو رژیمی با یک بار انتقال (LSTR1) نیز به عنوان الگوی پیشنهادی برای این رابطه در نظر گرفته می­شود. نتایج حاصل از برآورد الگوی پژوهش نشان می­دهد که افزایش قیمت نفت در قالب یک ساختار دو رژیمی با سطح آستانه­ای­ (5386/1) در رژیم اول (یعنی زمانی که توسعه مالی کمتر از مقدار آستانه­ای خود (5386/1) است) بر تراز حساب‌جاری ایران اثر مثبت و معنادار داشته است به گونه­ای که شدت این اثر مثبت با عبور از سطح آستانه­ و وارد شدن به رژیم دوم (یعنی زمانی که توسعه مالی بیش از مقدار آستانه­ای خود (5386/1) است) بیشتر می­شود.